07.05.2015
Bu Haber 1891 Kez Okundu
ÇOMÜ Eğitim Fakültesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Ahmet Esenkaya’nın hazırladığı, birçoğu ilk kez yayımlanan belge ve fotoğraflardan oluşan ‘Sıhhiye 1915’ kitabı Zaferin 100.Yılında 14 Mart Tıp Bayramında görkemli bir şekilde yayımlandı. Konuyla ilgili olarak Yrd. Doç. Dr. Esenkaya’dan bilgiler aldık.
Hocam son çalışmanız tarih ve tıp bilim dünyasında arşiv niteliğinde bir başyapıt oldu. Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Sayın Ahmet Davutoğlu ve Sağlık Bakanlığını Sayın Mehmet Müezzinoğlu’nun önsözüyle yayınlanan Bakanlığın bir prestij yayını olarak çıkan Sıhhiye 1915’i sizden dinleyebilir miyiz?
20 yıldır Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde tarih eğitimcisi olarak görev yapıyorum. Doktora çalışmamı Çanakkale Savaşları üzerine tamamladım. 100. Yıl için uzun yıllardır çalışıyorum. Çanakkale’de görev yapıyor, bu topraklarda hizmet ediyorum. Bizim bu topraklara, atalarımıza minnetimizi göstermek için yapabileceğimiz şey bilimsel çalışmalar. Bu sebeple ben de “sağlık” konusunda bir çalışma hazırlamıştım. Öncelikle Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nde sunumunu gerçekleştirdim. Makalem çok beğenildi ve çalışmayı geliştirmemi istediler. Çünkü katılımcılar tarafından dikkat çekmişti. Üzerinde yoğunlaştım, çalışmalarım sonrasında bir kitap olacak hale geldi. Daha sonra da Sağlık Bakanlığı himayesinde basımı gerçekleşti. Tabi bu Çanakkale Zaferinin 100. Yılı olması nedeniyle büyük önem ve anlam taşıyor.
Kitabı hazırlama süreci nasıl gelişti?
Kitabın tüm çalışması bana ait. Zaten tarih alanında ortak bir çalışma yapamazsınız. Bir olayı ya biliyor ya da bilmiyorsunuzdur. Çünkü tarih araştırmaları bir laboratuvar çalışması değildir. Farklı kişiler tarafından başka değerlendirmeler yapılabilir. Arşive de tek kişiyi kabul ederler, ikinci bir kişi asla alınmaz. Belgeleri inceler, tamamlarız. Uzun ve üzerinde dikkatle çalışılması gereken bir konuydu bu, kısa zamanda yapılacak şeyler değil yani. Arşiv malzemelerinin bir akademik yayın haline geldiğini gördüğümüz anda ise basımı için harekete geçeriz. Kitabın baskı kısmı Sağlık Bakanlığı tarafından gerçekleşti. Bu anlamda bakanlığımıza da teşekkür ediyorum.
Çalışmaları ne kadar sürede tamamladınız?
Bu araştırma sürecisinde üç tane arşivi taradık. Tabi bu bir anlık veya birkaç aylık çalışmayla gerçekleşmiyor. Bu öylesine uzun bir süreç ki benim çalışmalarımın ciltlenmiş hale gelmesi 20 yılı buldu. Çalışmaları yaparken klasörler, dosyalar oluşturup arşivden getirdiğimiz belgeleri buraya atarız. Altı ayda bir hepsini tararız, bazılarını makale haline getiririz.
Yaptığınız araştırmaları nerede yayımlıyorsunuz?
Ben bütün çalışmalarımı AÇASAM (Atatürk ve Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi ) dergisinde yayımladım. Dergine bugüne kadar 30’a yakın çalışmam yer aldı. Yaptığım bütün araştırmaları kendi yayınımız dışındaki dergilerde yayınlamadım. ÇOMÜ Kurucu Rektörü Prof. Dr. Mete Tunçoku ile uzun mesailer, uzun emekler sonucu kuruluşunu gerçekleştirdiğimiz bir merkez varken başka yere ihtiyaç duymadım. O nedenle AÇASAM dergisi çocuğumuz gibidir.
100.Yıl çalışmalarının en önemli kaynaklarından biri oldu ‘Sıhhiye 1915’. Kitap ne zaman yayımlandı?
Sıhhiye 1915’i 14 Mart Tıp Bayramı’na yetiştirdim. Bu şekilde önemli bir günde kitabı tamamlayarak okuyucularla buluşturduk. Bu sadece benim için değil üniversitemiz için de onurdur. Çünkü işin içinde emek ve en önemlisi yılların birikimiyle birlikte gelmiş kapsamlı bir araştırma var.
Çanakkale Savaşlarının 100. Yılında Çanakkale’de oluşturulan bir arşiv veya bu konuda çalışma var mı?
Arşivlerdeki malzemeyi tarih araştırmacıları olarak biliyoruz. Fakat Çanakkale’de geniş çaplı bir arşivden söz etmek çokta mümkün değil. Arşiv konusunda zengin iki önemli şehrimiz var. Biri İstanbul diğeri de Ankara’daki arşivler. İstanbul’a baktığımızda Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Ankara’da ise Askeri Arşiv, Mecliste Microfilm Arşivi, Genelkurmay Arşivi, Cumhurbaşkanlığı Arşivi var. Olabildiğince bu arşivlerden araştırmalarımız sırasında yararlanmaya çalışıyoruz. Aynı şekilde eserimi hazırlarken de bir araştırmacı olarak arşivden yararlandım. Bizler de Çanakkale için arşiv oluşturmak adına çalışıyoruz.
Kitabınız sadece bir tarih kitabı değil tıp camiası için de çok önemli bir kitap öyle değil mi?
Kesinlikle öyle, hatta tıpçılar çok fazla memnun kaldılar. Kitabımda araştırmalarım dışında bunları daha da zenginleştirmek için görsel malzemeye de yer verdim. Bu görselleri inceleyen herkes dedelerimiz neler çekmişler diye düşünecektir. O dönemde sağlık açısından o kadar çok imkânsızlık var ki ameliyat için kullanılan malzemeden tutunda birçok şeyi görsellerde görmek mümkün. Bu görsel malzemenin bir başka özelliği de sadece arşivlerde yer alan ve gün yüzüne fazla çıkarılmamış fotoğrafların olması.
Kitabı merak edip okumak isteyenler nerelerden ulaşabilirler?
ÇOMÜ kütüphanesinde kitabım mevcut, bunun dışında Rektörlük ve Sağlık Bakanlığı aracılığıyla da kitaba ulaşabilirler. Yeter ki ulaşmak ve okumak istesinler. Bizde talep gelirse memnun oluruz.
Röportaj: Gökçe Güzel - İbrahim Cebe
Editör: Öğr. Gör. Öznur Benderlioğlu Doğangün
